دانلود پایان نامه كارشناسی ارشد مدیریت

تحلیل عوامل موثر بر اشتغال جوانان (29-20) ساله در بخشهای عمده اقتصادی ایران

 
 
چکیده :
امروزه جوانان درصد قابل توجهی ازجمعیت کشور مارا تشکیل می دهند و پرداختن به امور جوانان از اهمیت خاصی برخوردار است. در همین راستا یکی از اسناد فرابخشی برنامه چهارم توسعه به این موضوع اختصاص یافته است .اشتغال جوانان یکی از مهمترین مقوله های اقتصادی به شمار می آید. دراین تحقیق به عوامل موثر براشتغال جوانان اشاره شده وتابع اشتغال جوانان در سه بخش عمده اقتصادی بررسی شده است.  براساس یافته های تحقیق حاضر، مهمترین متغیرهای اثرگذار براشتغال جوانان عبارتنداز: ارزش افزوده هر بخش، حداقل دستمزد واقعی درهربخش، نسبت جمعیت جوان دارای تحصیلات متوسطه ودیپلم به کل جمعیت جوان، نسبت جمعیت جوان دارای تحصیلات عالی به کل جمعیت جوان و نسبت شاغلان علمی، فنی وتخصصی به عنوان جانشین سطح فن آوری .
 
تابع اشتغال جوانان با توجه به متغیرهای مستقل بیان شده ، با روش الگوی خودتوضیح برداری ) VAR ) برآورد گردیده ونتایج زیر حاصل شده است :
ارزش افزوده درهر بخش تأثیر مثبت ومعنی داری براشتغال جوانان دارد واین اثرگذاری دربخش صنعت بیش از سایر بخشها می باشد. حداقل دستمزد واقعی اثر معکوس و معنی داری براشتغال جوانان دربخش صنعت و خدمات دارد درحالی که دربخش کشاورزی این اثر منفی بوده ولی معنی دار نمی باشد و میزان تأثیراین متغیردربخش خدمات بیشتر ازسایر بخشها می باشد .
 
اثرنسبت جمعیت جوان دارای تحصیلات متوسطه ودیپلم به کل جمعیت جوان مثبت و معنی دار است ودرمورد نسبت جمعیت جوان دارای تحصیلات عالی به کل جمعیت جوان نیز همین اثر ملاحظه می شود و شدت اثرگذاری این دو متغییر در بخش خدمات بیشتر از بخشهای دیگر می باشد. نسبت متخصصین وتکنسینها و دستیاران به کل جمعیت شاغل جوان می باشد که این متغیر به عنوان شاخص پیشرفت فنی اثر منفی ومعنی داری براشتغال جوانان در این بخش دارد.
 
با توجه به فروض در نظر گرفته شده در برنامه چهارم توسعه ومدلهای برآورد شده در این تحقیق، این نتیجه حاصل شده است که با اتکاء به ساختار فعلی بخش های اقتصادی نمی توان به هدف تعیین شده برای اشتغال جوانان دربرنامه چهارم توسعه دست یافت ولازمه رسیدن به این هدف تغییر ساختار فعلی واتخاذ سیاستهای جدید می باشد.
    
 
 
کلمات کلیدی:

بازارکار

منابع انسانی

نیروی کار

اشتغال و بیکاری جوانان

بخشهای عمده اقتصادی ایران

 
 
 
پیشگفتار : 
بازارکار یکی از مهمترین بازارهای چهارگانه اقتصادی است که به لحاظ ارتباط با منابع انسانی از اهمیت ویژه ای برخوردار است. منابع انسانی درهرکشوراعم ازتصمیم گیران و قانونگذاران درسطح کلان، مدیران وکارکنان درسطح خرد، به عنوان محوری ترین عامل رشد وتوسعه مطرح بوده است.
نقش سرمایه انسانی و نیروی کار در صحنه های اقتصادی از اهمیت بسیاری برخوردار است به طوری که می توان با تکیه برنیروی کار کیفی و کارآفرین، فرآیند رشد وتوسعه اقتصادی را سرعت بخشید. در این رابطه مقوله های اشتغال و بیکاری به موجب اثرات، تبعات و پیامدهای اقتصادی که از خود برجای می گذارند، از جمله موضوعهایی می باشند که می باید مورد توجه قرارگیرند. 
 
مسائل و مشخصه های جمعیتی در ایران حکایت از رشد فزاینده جمعیت، جوان بودن جمعیت، نرخ بالای رشد جمعیت فعال، نرخ بالای بیکاری، کم کاری وبیکاری پنهان ، ضعف سیستم آموزشی و... دارد که جملگی آنها همراه با کمبود امکانات، کمبود سرمایه گذاریهای مولد و ناکارآمدی سرمایه گذاریهای زیربنائی، کمبود فرصتهای شغلی متناسب با عرضه نیروی کار مجموعه ای غیرکارا را شکل داده است که آثار و عوارض منفی بسیاری برساختار اقتصادی کشور طی دهه های متمادی تحمیل نموده است.
 
اشتغال جوانان یکی از موضوعهای مهمی است که امروزه مورد توجه قرارگرفته است و دراین تحقیق با بیان عوامل اثرگذار براشتغال جوانان(29-20) ساله ، تقاضای نیروی کارجوان را درسه بخش عمده  اقتصادی مورد تجزیه وتحلیل قرارمی دهیم وسپس اهداف برنامه چهارم توسعه درزمینه اشتغال جوانان رابررسی کرده و با برآورد نرخ رشد اشتغال جوانان درسه بخش عمده اقتصادی موقعیت کنونی را با هدف برنامه چهارم توسعه مقایسه می نماییم وبرای دستیابی به این اهداف یک سری راهکارها وسیاستها رابیان می کنیم.  
  
این تحقیق دارای پنج فصل می باشد . فصل اول ، کلیات تحقیق شامل اهمیت موضوع مورد بررسی، فرضیات تحقیق ، روش تحقیق ، منابع علمی و آماری تحقیق می باشد.
- فصل دوم ، مروری بر ادبیات تحقیق است که مواردزیر را شامل می شود:
تئوریهای ایستا و پویای تقاضای نیروی کار، تئوریهای ایستا شامل روش حداکثرسازی تابع سود و روش حداقل سازی تابع هزینه می باشد. 
تئوریهای پویا نیز شامل: رهیافت پویای تقاضای نیروی کار، رهیافت محدودیت مقداری در بازارکار و رهیافت جستجو و انطباق است. 
مبحث بعدعوامل موثر بر اشتغال جوانان می باشد که از جمله به اثر حداقل دستمزد براشتغال جوانان ، اثر تکنولوژی یا فن آوری بر اشتغال جوانان ، تأثیر پیوستن به سازمان تجارت جهانی ویا اقتصاد جهانی بر اشتغال جوانان،  تأثیر تحقیق و پژوهش بر اشتغال جوانان می پردازد. 
- فصل سوم به مروری بر مطالعات تجربی انجام شده در ایران و سایر کشورها اختصاص یافته است.
- فصل چهارم ، به بررسی وضعیت اشتغال و بیکاری جوانان ، توزیع اشتغال جوانان در بخشهای اقتصادی ایران ، سطح تحصیلات جوانان و اهداف برنامه چهارم توسعه در خصوص اشتغال و بیکاری جوانان می پردازد.
- فصل پنجم به معرفی مدل و برآورد آن، تحلیل نتایج و ارائه پیشنهادات سیاستی اختصاص دارد. 
 
 
 
 
 
 
فهرست
 پیشگفتار...............................................................................................................................................7
 فصل اول : کلیات تحقیق 
1-1-مقدمه ...............................................................................................................................................10
1-2- اهمیت موضوع .............................................................................................................................10
1-3- فرضیه های تحقیق .......................................................................................................................11
1-4- روش تحقیق .................................................................................................................................11
1-5- نوع طرح وتحقیق .......................................................................................................................11
1-6- منابع آماری تحقیق ......................................................................................................................12
1-7- منابع علمی تحقیق ......................................................................................................................12
1-8- نتیجه گیری .................................................................................................................................12
 فصل دوم : مروری بر ادبیات تحقیق
2-1-مقدمه ..............................................................................................................................................14 
2-2- بررسی مبانی نظری نیروی کار ...................................................................................................14
2-2-1-تئوریهای ایستا .........................................................................................................................14
2-2-1-1-روش حداکثر کردن سود ...................................................................................................14
2-2-1-2- روش حداقل کردن هزینه ................................................................................................15  
2-2-2- تئوریهای پویای تقاضای نیروی کار....................................................................................18
2-2-2-1-رهیافت پویای تقاضای نیروی کار...........................................................................................20
2-2-2-2-رهیافت محدودیت مقداری در بازارکار...................................................................................22
2-2-2-3- رهیافت جستجو و انطباق شغل .............................................................................................24 

2-3- عوامل موثر براشتغال جوانان ..........................................................................................................25

2-3-1-اثر حداقل دستمزد براشتغال جوانان ............................................................................................25
2-3-2-اثر تکنولوژی یا فن آوری بر اشتغال جوانان ..............................................................................27
2-3-3-تأثیر پیوستن به سازمان تجارت جهانی و یا اقتصاد جهانی بر اشتغال جوانان ........................29
2-3-4- تأثیر تحقیق وپژوهش براشتغال جوانان ..................................................................................30
2-4- نتیجه گیری ...................................................................................................................................31
 فصل سوم : مروری بر مطالعات انجام شده
3-1-مقدمه ...............................................................................................................................................34
3-2- مطالعات انجام شده در برخی از کشورهای جهان ......................................................................35
3-3- مطالعات انجام شده در داخل ایران .............................................................................................40
3-4- نتیجه گیری ...................................................................................................................................43

 فصل چهارم : بررسی وضعیت فعالیت جوانان در ایران 

4-1-مقدمه ..............................................................................................................................................45

4-2-بررسی وضعیت اشتغال وبیکاری جوانان(29-20) ساله .............................................................46

4-3-توزیع اشتغال جوانان (29-20) ساله در بخشهای اقتصادی ........................................................48

4-4- وضعیت تحصیلات جوانان (29-20) ساله .....................................................................................54

4-5-جوانان در برنامه چهارم توسعه .........................................................................................................55
4-6- نتیجه گیری ........................................................................................................................................58
 فصل پنجم : معرفی مدل، برآوردآن وتحلیل نتایج 
5-1-مقدمه ......................................................................................................................................................61
5-2-معرفی مدل .............................................................................................................................................62
5-3-داده های آماری .......................................................................................................................................64
5-4- معرفی روش تخمین ..............................................................................................................................65
5-5- برآورد مدل در بخش کشاورزی ...........................................................................................................69
5-6- برآورد مدل در بخش صنعت ................................................................................................................70
5-7- برآورد مدل در بخش خدمات ..............................................................................................................71

5-8- مقایسه تطبیقی عوامل موثر بر اشتغال جوانان در بخشهای کشاورزی، صنعت و خدمات ............72

5-9-بررسی میزان تحقق پذیری نرخ رشد اشتغال جوانان در برنامه چهارم توسعه .................................74
5-10-نتیجه گیری ..........................................................................................................................................81
 پیشنهادات ................................................................................................................................................83
منابع ...........................................................................................................................................................85
 ضمیمه: خروجی های کامپیوتری .........................................................................................................88