پایان نامه كارشناسی ارشد رشته توسعه اقتصادی و برنامه ریزی با عنوان

تخمین اقتصاد زیرزمینی در ایران طی سالهای 82-1357

 
چكیده:
اندازه گیری حجم اقتصاد زیرزمینی از سال 1970 برای سیاستگذاران به دلائل مختلفی مهم بوده است. وچود اقتصاد زیرزمینی بزرگ و درحال رشد، اندازه اقتصاد را كمتر از حد نشان میدهد و علامت وجود انحراف از بازار، مقررات دست و پاگیر و بالا رفتن مشكلات حكومت است و علائم نادرستی را در رابطه با وضعیت اقتصاد نشان میدهد كه به نتایج و سیاستهای پیشنهادی ناكارا منجر میشود. داشتن اطلاعات از اندازه و ابعاد اقتصاد زیرزمینی اهمیت فراوانی از جنبه فرار مالیاتی، اثر بخشی سیاستهای پولی و مالی، رشد اقتصادی و توزیع درآمد دارد.
 
   در این پژوهش، ضمن برشمردن روشهای مختلف سنجش حجم اقتصاد زیرزمینی، ابتدا با استفاده از روش رگرسیونی تقاضای پول نقد تانزی به برآورد اندازه نسبی اقتصاد زیرزمینی طی سالهای 82_1357پرداخته شد،  سپس روند مشاركت نیروی كار در اقتصاد زیرزمینی در دوره مذكور  با بهره گیری از روش آمارهای نیروی كار مورد بررسی قرار گرفت و این نتیجه حاصل آمد كه میانگین اندازه نسبی اقتصاد زیرزمینی طی دوره 26 ساله حدودا" 14درصد بوده كه نمایانگر رشد چشمگیر عملكرد این بخش از اقتصاد كشور است. لذا، لزوم بر تحقیقات جامعتر و بیشتری را در این زمینیه ایجاب مینماید.
 
 
کلمات کلیدی:

اقتصاد زیرزمینی

اقتصاد زیرمینی در ایران

توسعه اقتصادی و برنامه ریزی

ارزش تولید ناخالص داخلی (GDP)

 
مقدمه:
اقتصاد زیرزمینی شامل آن دسته از فعالیت هایی است که به طور قانونی یا غیر قانونی انجام شده و در جایی ثبت نمی شوند. فعالیت های خارج از حیطه اقتصاد رسمی در چهار بخش: خانوار، غیر رسمی ، نامنظم و غیرقانونی قابل تفکیک است. طبیعت پنهانی اقتصاد زیرزمینی ، اندازه گیری و مطالعه مستقیم آن را با مشکل روبرو میسازد و به همین دلیل بیشتر روش های اندازه گیری رایج ، روش های تخمین غیر مستقیم این فعالیت هاست و با فروض محدود کننده بسیاری نیز همراه است. در دو دهه اخیر اندازه گیری حجم اقتصاد زیر زمینی و بررسی علل و آثار آن بیش از گذشته مورد توجه اقتصاد دانان واقع شده و بخش بزرگتری از ادبیات اقتصادی به نتایج و مطالعات صورت گرفته در این باره اختصاص یافته است. اگرچه شواهد و قراین حاکی از احتمال گستردگی حجم این پدیده در اقتصاد ایران است، اما مطالعات انجام شده پیرامون ماهیت حجم علل و آثار آن بر عرصه های اقتصادی و اجتماعی کشور محدود بوده است. 
 
 
 
 
فهرست مطالب

1-فصل اول:تعاریف كلی و مفاهیم اقتصاد زیرزمینی 

1-1-هدف از اجرای طرح
1-2-ضرورت اجرای طرح
1-3-فرضیات پژوهش
1-4-پرسشهای پژوهش
1-5-روش  پژوهش
1-6-ابهام در واژه شناسی 

1-7-تاریخچه اقتصاد زیرزمینی 

1-8-تعاریف اقتصاد زیرزمینی 

1-9-تعریف اقتصاد زیرزمینی در برخی كشورها

1-10-دلائل پیدایش و رشد اقتصاد زیرزمینی 
1-11-اثرات اقتصاد زیرزمینی 
 

2-فصل دوم: روشهای اندازه گیری حجم اقتصاد زیرزمینی  

2-1-رویكردهای مستقیم در رابطه با اقتصاد زیرزمینی 

   2-1-1-روش پرسشنامه به صورت نمونه ای
   2-1-2-روش حسابرسی نمونه ای اظهارنامه های مالیاتی 

2-2-رویكردهای غیرمستقیم در رابطه با اقتصاد زیرزمینی 

   2-2-1-روش آماری حسابهای ملی 
   2-2-2-روش نیروی كار 
2-3-روش ترازهای پولی 
   2-3-1-روش نسبت ساده پول نقد 
   2-3-2-روش تقاضای پول نقد
   2-3-3-روش معاملات
 2-4-روش داده های فیزیكی 
    2-4-1رویكرد مدلی
 

3-فصل سوم: مروری بر كارهای انجام شده در سایر كشورها در رابطه با اقتصاد زیرزمینی 

 3-1-اقتصاد زیرزمینی در تركیه

   3-1-1-رویكرد GDP

   3-1-2-روش نسبت ساده پول در گردش
   3-1-3-روش معاملات 
   3-1-4-روش تقاضای پول نقد

3-2-اقتصاد زیرزمینی در بلغارستان 

   3-2-1-  رویكرد الكتریسیته 
   3-2-2-روش پرسشنامه

3-3-اقتصاد زیرزمینی در باربادوس

  3-3-1- روش تقاضای پول نقد
  3-3-2- روش نیروی كار 

3-4-اقتصاد زیرزمینی در كشورهای OECD

3-5-مروری بر تحقیقات انجام شده در ایران 
 

4-فصل چهارم : اقتصاد زیرمینی در ایران  

 4-1-عوامل موثر در ایجاد اقتصاد زیرزمینی در ایران

 4-2-تعریف بخش غیررسمی در مطالعات تجربی ایران 

 4-3-تخمین حجم اقتصاد زیرزمینی در ایران 

   4-3-1- روش تقاضای پول نقد
   4-3-2-روش آمارهای نیروی كار

5-فصل پنجم: نتیجه گیری و پیشنهادات 

 5-1-نتیجه گیری 
 5-2- سخن پایانی 
 5-3-پیشنهادات