پایان نامه کارشناسی ارشد رشته مدیریت و روانشناسی با عنوان

بررسی رابطه فرهنگ سازمانی با فرسودگی شغلی معلمان مقطع ابتدایی ناحیه 2 زنجان

 
 
 
مقدمه:
بی شک چنین می توان ادعا نمود که جامعه ای می تواند به توسعه پایدار دست یابد که آن جامعه توسعه یافته، سالم، آموزش دیده، خلاق، مسئولیت پذیر و آگاه باشد. پرورش این مردم آگاه و مسئولیت پذیر بر عهده نظام آموزش و پرورش است. امروزه آموزش و پرورش به صورت رسمی و سازمان یافته در سطحی گسترده جریان دارد که با رشد اخلاقی، اجتماعی، فرهنگی و توسعه  علمی، صنعتی و اقتصادی بسیار مرتبط است. نگاه گسترده به نقش های آموزش وپرورش به مثابه عاملی مؤثر در فعالیت بخشیدن به استعدادهای بالقوه آدمی، انتقال تجارب بشری به نسل تازه، ارائه ارزش های مطلوب، افزایش معلومات و ایجاد .مهارت های لازم در افراد برای بی شک چنین می توان ادعا نمود که جامعه ای می تواند به توسعه پایدار دست یابد که آن جامعه توسعه یافته، سالم، آموزش دیده، خلاق، مسئولیت پذیر و آگاه باشد پرورش این مردم آگاه و مسئولیت پذیر بر عهده نظام آموزش و پرورش است زندگی و تسهیل سیر حرکت وجود آدمی به سوی کمال و قرب الهی است و این امر اهمیت این نهاد اجتماعی را بیش از پیش نشان می دهد.
 
با چنین اهمیت و ارزشی که برای آموزش و معلم در جامعه تصور می شود، سرمایه گذاری در جهت تربیت و تأمین رکن مهم، سودمندترین و بهترین سرمایه گذاری هاست. بر این اساس معلم و مربی در همه سطوح و مقاصد آموزشی، نخستین عامل بهبود کیفیت آموزشی در نظام آموزشی و موضوع سلامت روانی معلمان و تأثیر آن بر نحوه رفتار، تدریس و کارآیی معلم و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان، موضوعی که بیشتر متخصصان آموزش وپرورش براهمیت آن تأکید دارند، حتی گروهی عقیده دارند که این موضوع از میزان دانسته ها و روشهای تدریس آنان مهم تر است(فرهمند 1386ص13). مسلماً عوامل متعددی بر کیفیت کاری معلمان، دلزدگی آنان، علاقمندی اشان و یا احیاناً فرسودگی آنان مؤثر است. در این میان، فرهنگ سازمانی مدارسی که معلمان در آن مشغول کارند یکی از مهمترین عناصر اثرگذار محسوب می شود، به طوری که شاید بتوان گفت: «داستان فرهنگ سازمانی همان داستان(حاضر غایب) است». فرهنگ سازمانی پدیده ای است که در سازمان وجود دارد، ولی«غیبت» آن به شدت احساس می شود. همه اعضای سازمان بر این امر اتفاق نظر دارند که این دست ناپیدا افراد را در جهت نوعی رفتار نامرعی هدایت می کند(اعرابی و پارسائیان،1377 ص1092). بدیهی است معلمان شاغل در مقطع ابتدایی نیز از این قاعده مستثنی نیستند و کارآمدی آنان و یا فرسودگی شغلی اشان با فرهنگ سازمانی مدارسی که در آن مشغولند گره خورده است.
 
 
کلمات کلیدی:

سازمان

کارآمدی

فرهنگ سازمانی

فرسودگی شغلی معلمان

 
 

تاریخچه فرهنگ سازمانی

این موضوع که باید سازمان را به عنوان نوعی فرهنگ به حساب آورد (یعنی وجود سیستمی که اعضای آن درک واستنباط مشترکی ازسازمان دارند)، یک پدیده نسبتاً تازه است. حدود 15 سال پیش تصور بر این بود که سازمان یک وسیله و یا یکی از ابزارهای معقول و منطقی است که می توان با استفاده از آن یک گروه از افراد را کنترل و کارهای آنها را هماهنگ کرد. این سازمانها دارای سطوح عمودی دوایر، سلسله مراتب اختیارات و از این قبیل ویژگی ها بودند. ولی واقعیت این است که سازمان چیزی بیش از این هاست یک سازمان یک فرد، دارای شخصیت است دارای شخصیت است و می تواند دارای ویژگیهای زیر باشد انعطاف پذیر، دوستانه، خلاق، محافظه کار یا صمیمی(اعرابی و پارسائیان 1377ص1057).
 
درسالهای 1940-1930 هم «التون میو» و هم «چستر بارنارد» اهمیت هنجارهای گروه، ارزشها و عمل و عکس العمل ظاهر شده در محل کار با توضیح دادن طبیعت و کارکردهای سازمان غیر رسمی را مورد تأکید قرار دادند(عباس زاده 1370 ص48و49). در سال 1960 «مک گریگور» نظریه های X وY را مطرح نمود و سازمانها را براساس عکس العمل نسبت به افراد سازمان دسته بندی نمود. سپس «کتز و کان» در سال 1978 کل تحلیل خود از سازمانها را بر گِرد نظریه نظام ها و پویایی شناسی نظام ها استوار کردند و از این راه مهمترین بنیان نظری را برای بررسی های فرهنگ سازمانی فراهم آوردند(طوسی 1372 ص28(. اما در دهه 1980 مطالعه وسیع و جدی توسط صدها محقق در زمینه فرهنگ سازمانی انجام شد و تقریباً در زمان کوتاهی کتب سازمانی که ثبت فرهنگ را به عنوان یک موضوع مورد مطالعه از قلم انداخته بودند کهنه شده و از دور خارج شدند(گریفین ، 1989، ص493).
 
 
 
 
 
 
فهرست مطالب
1-2 مقدمه:
2-2 تاریخچة پژوهش
1-2-2 تاریخچه فرهنگ سازمانی
2-2-2 تاریخچة فرسودگی شغلی
3-2 مفاهیم

1-3-2 مفهوم فرهنگ سازمانی

2-3-2 مفهوم فرسودگی شغلی

4-2 مفاهیم مرتبط با متغیرها
1-4-2 مفاهیم مرتبط با فرهنگ سازمانی
1-1-4-2 معنای فرهنگ
2-1-4-2 کشف فرهنگ
3-1-4-2 ریشه های فرهنگ سازمانی
4-1-4-2 شیوه شکل گیری فرهنگ ها
5-1-4-2 سطوح فرهنگ
6-1-4-2 جنبه های رسمی و آشکار
7-1-4-2 ابعاد فرهنگ سازمانی
8-1-4-2 اجزای ملازم با فرهنگ سازمانی

9-1-4-2 عوامل مؤثر در شکل گیری فرهنگ سازمانی

10-1-4-2  ویژگیهای فرهنگی سازمانی 
11-1-4-2 ویژگیهای فرهنگ سازمانی از نظر استیفن رابینز
12-1-4-2 ویژگیهای فرهنگ سازمانی از دیدگاه پیرس و رابینسون
13-1-4-2 سیمای فضای فرهنگی سازمان
14-1-4-2 آثار وپیامد های فضای فرهنگی سازمان
15-1-4-2 آثار وپیامد های فرهنگ سازمانی توانمند
16-1-4-2 فرهنگ حاکم در سازمان
2-4-2 مفاهیم مرتبط با فرسودگی شغلی

1-2-4-2 رابطه استرس با فرسودگی شغلی

2-2-4-2 رابطه بین استرس زاها، استرس ها و پیامدها و عواقب
3-2-4-2 پیامدها و عواقب استرس
4-2-4-2 آثار فوری و سریع استرس
5-2-4-2 چه چیز باعث فرسودگی شغلی می شود
6-2-4-2 شناخت علل زمینه ای در پیدایش فرسودگی 
7-2-4-2 علل فرسودگی شغلی
8-2-4-2 فرسودگی شغلی در معلمان و علل آن

9-2-4-2 عوامل مؤثر در فرسودگی شغلی معلمان

10-2-4-2 فرایند فرسودگی شغلی
11-2-4-2 مراحل فرسودگی شغلی
12-2-4-2 ابعاد فرسودگی روانی ناشی از کار
13-2-4-2 نشانگان فرسودگی شغلی
14-2-4-2 اثرات عمده فرسودگی شغلی 
15-2-4-2 شیوه‌های درمان و پیشگیری از فرسودگی شغلی
16-2-4-2 فرسودگی شغلی حال و آینده:
5-2 تئوری ها و مدلها
1-5-2 تئوری ها و مدلهای مطرح در فرهنگ سازمانی
1-1-5-2 نظریات فرهنگ سازمانی
2-1-5-2 انواع فرهنگ سازمانی

3-1-5-2 تقسیم بندی کویین(Quinn) و گارت(Gareth) از فرهنگ سازمانی

4-1-5-2 انواع فرهنگ های سازمانی از نظر سانیفلد 

5-1-5-2 تقسیم بندی فرهنگ سازمانی از نظر دفت

6-1-5-2 مدل فرهنگ سازمانی پارسونز: 
7-1-5-2 الگوی فرهنگ سازمانی پیترز و واترمن
8-1-5-2 الگوی فرهنگ سازمانی ( لیت وین) و(استرینگر)
9-1-5-2 الگوی فرهنگ سازمانی شاین
10-1-5-2 مدل فرهنگ سازمانی گردن(جردن)
2-5-2 تئوری ها و مدل های فرسودگی شغلی
1-2-5-2 تئوری ها و مدل های مطرح در فرسودگی شغلی
‏2-2-5-2 رویکردهای مختلف نسبت به فرسودگی شغلی
1-2-2-5-2 مدل کَپنر
2-2-2-5-2 رویکرد تعاملی چرنیس
3-2-2-5-2 رویکرد روانشناختی- اجتماعی
4-2-2-5-2  رویکرد بالینی
6-2 پیشینه تحقیق
1-6-2 پیشینه تحقیق در جهان
2-6-2 پیشینة تحقیق در ایران