پایان نامه کارشناسی ارشد رشته کشاورزی و محیط زیست با عنوان بررسی سموم ارگانو کلره در چهار گونه ماهی بیشتر مصرف شده(سفید، kuli، Kafal و کاپور) در دریای خزر

 
مقدمه
تبدیل سطح وسیعی از كشتزارها به شهرها و شهرك‌ها نابودی بخش‌عظیمی‌از جنگل‌ها و مراتع بر اثر تجاوز انسان و تبدیل به اراضی كشاورزی، باغات و مراكز جمعیتی و بهره‌برداری مفرط و غیر اصولی صنعتی وسنتی اعم از بهره‌برداری ناصحیح و بی رویه از منابع طبیعی و چرای مفرط دام و فرسایش خاك از مهمترین تغییرات فیزیكی و آلودگی منابع آب‌های جاری و زیرزمینی بر اثر ورود آلاینده‌های بخش كشاورزی صنعت و توسعه خدمات شهری روستایی نظیر فاضلاب‌ها؛ مواد زائد جامد و زباله‌های خانگی از جمله مهمترین تغییرات شیمیایی ایجاد شده در محیط زیست میباشند.
 
 شناخت منابع اصلی آلاینده محیط و عوامل موثر در توسعه این منابع اولین گام در جهت برنامه‌ریزی اصولی به منظور رویارویی با این مشكل به شمار می‌آید. براساس بررسی‌های به عمل آمده مهمترین منابع آلاینده محیط زیست در سه گروه آلاینده‌های شهری و روستایی آلاینده‌های صنعتی ومعدنی و  آلاینده‌های كشاورزی طبقه بندی می‌شوند. انجام مراقبت‌های ویژه در اراضی كشاورزی استان مازندران با سطحی بالغ بر 943205 هكتار با بهره‌گیری از مقادیر هنگفتی از انواع كودهای شیمیایی و سموم دفع آفات نباتی فروش انواع سموم دفع آفات نباتی و كود شیمیایی در استان مازندران و گلستان به تفكیك گرگان و گنبد و گلوگاه تا رامسر بالغ بر 215026 تن كود شیمیایی و حدود 17161 تن سموم دفع آفات نباتی جهت تقویت خاك و مبارزه با آفات كشاورزی به عمل می‌آید كه موجبات به وجود آوردن آلودگی‌های بسیار شدیدی درمنابع ‌آب‌های سطحی و زیرزمینی را فراهم می‌آورد.
 
سال‌هاست كه بشر برای دفع آفات از انواع مواد شیمیایی استفاده می‌كند. این مواد صدمات شدید و جبران ناپذیری را به طبیعت، سلامت محیط زیست، توازن و پایداری اكوسیستم‌ها و سلامت گونه‌های زیستی وارد آورده است. از این میان آفت كش‌های ارگانوكلره به دلیل اثرات سرطان‌زایی و پتانسیل بروز سمتی تاخیری در اعصاب بیشتر مورد توجه قرار گرفته‌اند. خاصیت پایداری و تجمع پذیری آنها در بدن گونه‌های آبزی و طبیعت چربی دوست آنها موجب تجمع آنها درنسوج و تغلیظ زیستی در ارگانیسم‌های زنجیره غذایی شده است.ارزیابی مخاطرات زیست محیطی بررسی‌های علمی‌مراحلی است كه در طی آن احتمال وقوع مخاطرات، نتایج زیبانبار یا تغییرات نامطلوب در نتیجه فعالیت‌های انسانی به وجود می‌آیند. در واقع در این روش نتایج و مخاطرات حضور مواد شیمیایی خطرناك در طبیعت شناسایی، نوع تاثیر مورد بررسی قرار گرفته و در صورت امكان راهكارهایی برای مدیریت و انتقال اطلاعات در رابطه با آنها وجلوگیری از بروز مخاطرات ارایه می‌گردد.
 
 
کلمات کلیدی:

ماهی

آلاینده

دریای خزر

سموم ارگانو کلره

 
 
مروری بر تحقیقات گذشته
متاسفانه علیرغم اهمیت موضوع مورد بحث ، بررسی های چندانی در این زمینه درسواحل جنوبی دریای خزر صورت نگرفته است . اغلب مطالعات درمبحث آلودگی بر پایه فلزات سنگین استوار است. پس از آن تمرکز بر روی سموم ارگانو فسفره می باشد . البته تعدادی سمینار و مقاله نیز در زمینه سموم ارگانو مکسره ارائه شده است . در این بخش به بررسی تعدادی از تحقیقاتی که در کشورهای دیگر صورت گرفته است می پردازیم.
 
در دهه 1980 در کشور شیلی در رابطه با کاربرد مواد سمی ارگانیک مطالعاتی صورت گرفته است .در این تحقیقات ، محققین پایداری سموم ارگانوکلره را در محیط زیست، گوشت حیوانات ودر چربی مواد خوراکی بویژه خوراکهای حیوانی طبیعی یا پرورش به اثبات رساندند درمطالعات سالهای 1982 و 1984 پیش از ممنوعیت استفاده از برخی سموم ارگانوکلره، تجزیه  و تحلیل خاک در دره آکونکاگوآ در طول خط ساحلی در پاچانکا و در مرکز شیلی ، بیانگر این مطلب بود که در 100% نمونه ها پس ماند PPDDE,DDT آلدرین ، اندرین و هپتاکلر پایدار بوده است . در سالهای بعد مطالعات دیگری نیز در رابطه با وجود این مواد الی در مطنقه انجام شده است .
 
طبق تحقیقی که در دانشگاه فرانترا در سالهای 1987 در منطقه IX انجام گردیده ، نمونه های خوراکی مانند گوشت گاو و ماهی آزاد آلوده به .DDE,DDT بوده اند .با اینکه مقدار بدست آمده از این سموم از حداکثر میزان مجاز (MRL) استاندارد در شیلی کمتر بوده است پسماندهای آنها نشان داد که DDT در محیط همچنان پایدار است . هرچند DDT در گاوهای ماده ( احشام ماده ) وجود نداشت اما متابولیک ان یعنی DDE یافت شد. این مطلب امکان تنزل آنزیمی DDT را می رساند.در سال 1986 مقدار آلدرین 03/0 میلی گرم بر کیلوگرم  محاسبه شد یعنی % 8/74  بیش از میزان MRL ، مقدار دیلدرین 30/0 میلی گرم بر کیلوگرم ( %‌6/18 بیش از میزان MRL ) ، مقدار DDT 00/5 میلی گرم بر کیلوگرم ( % 3/17 بیش از میزان MRL) و مقدار هپتاکو 30/0 میلی گرم بر کیلوگرم ( % 9/16 بیش از میران MRL)در سالهای بعد محققان برای نشان دادن میزان سموم ارگانوکلره ، بر روی بیش از 3000 نمونه خوراکی آزمایش انجام دادند نتیجه این بود که %‌ 20 از نمونه ها بیش از حد MRL بوده اند.در پی نتایج بدست آمده وزارت سلامت و وزارت کشاورزی که دو ارگان مسئول کنترل پس ماندهای سمی می باشند با وضع قوانینی کاربرد این ترکیبات سمی را ممنوع نموده‌اند. وزارت کشاورزی طی مصوباتی واردات ، تولید ، فروش و استفاده از سم دیلدرین ، هپتاکلر ، آلدارین و DDT را ممنوع کرده است (Celis,1995)
 
 
 
فهرست مطالب
چکیده
مقدمه
فصل اول –کلیات
1-1 - مروری بر تحقیقات گذشته

1-2-اشنایی با دریای خزر

1-2-1 -موقعیت جغرافیایی 
1-2-2عمق 
1-2-3-1آب و هوا

1-2-3-1-ویژگی اقلیمی استان مازندران 

1-2-3-2-ویژگی اقلیمی استان گلستان
1-2-4حوضه آبریز در جنوب دریای خزر

1-2-5 -تقسیم بندی منطقه ساحلی ایران 

1-2-6كشاورزی  در سواحل جنوبی دریای خزر

1-2-7شیلات در استان مازندران
1-2-8-شیلات در استان گلستان
1-3-  ماهیان دریای خزر
1-3-1-ماهی كفال Mugil Auratus Risso
1-3-1-1-ارزیابی ذخایر ماهی كفال در دریای خزر
1-3-2-ماهی كپور معمولی Cyprinus carpio

1-3-2-1-ارزیابی ذخایر ماهی كپور معمولی در دریای خزر

1-3-3-ماهی سفید  Rutilus Frisii Kutum (kamensky)
1-3-3-1- مشخصات ماهی سفید 

1-3-3-2-ارزیابی ذخایر ماهی سفید در دریای خزر

1-3-4-سیاه كولی دریای خزر Vimba Vimba Persa

1-3-4-1- مشخصات ماهی كولی 

1-3-4-2-ارزیابی ذخایر ماهی كولی در دریای خزر

1-4- سموم دفع آفات و مصارف آنها

1-4-1-آفت كش چیست؟

1-4-2-تقسیم بندی سموم دفع آفات

1-4-3-منابع آفت كش‌ها در آب

1-4-3-1منابع عمدی (Intentional Sources)

1-4-3-2منابع غیرعمدی (Unintentional Sources)

1-4-4-عوامل باقی ماندن آفت‌كش‌ها در آب
1-4-5-طبیعت آفت كش 
1-4-6-طبقه بندی حشره‌كش‌ها
1-4-6-1سموم گوارشی
1-4-6-2-سموم تنفسی 
1-4-6-3سموم تماسی 
1-4-7خواص سموم ارگانوکلره
 1-4-7-1 DDT
  1-4-7-2-الدرین و دیلدرین
1-4-7-3-لیندان
1-4-7-4هپتاکلردان
 
فصل دوم- روش تحقیق 
2-1-تعیین ایستگاههای نمونه برداری
2-2- نمونه برداری از ماهی ها
2-2-1-تجهیزات لازم 
2-2-2آماده سازی ظروف و لوازم نمونه برداری
2-2-3-عملیات نمونه برداری 
2-3-عملیات آزمایشگاهی
2-3-1آماده سازی نمونه ها
2-3-2- بیومتری ماهیها 
2-3-3هموژن کردن و ترکیب نمونه های عضله 
2-3-4-مراحل آماده سازی و استخراج و جداسازی سموم
2-3-4-1-خشک کردن نمونه ها
2-3-4-2-استخراج نمونه ها
2-3-4-3تغلیظ نمونه استخراج شده
2-3-5-اندازه گیری لیپیدهای قابل استخراج

2-3-6جداسازی و تخلیص سموم ارگانوکلره 

2– 3-6-1جداسازی لیپید بوسیله اسید سولفوریک
2-3-6-2- جداسازی بروش کروماتوگرافی ستونی
2-3-7- آماده سازی فلوروسیل
2-3-8- آماده سازی ستون و مراحل جداسازی
2-3-9-اندازه گیری توسط دستگاه گاز کروماتوگرافی
 
فصل سوم - نتایج 
فصل چهارم- بحث و نتیجه گیری
منابع فارسی 
منابع انگلیسی