دانلود پایان نامه رشته علوم اجتماعی

رشد و توسعه شهرنشینی در ایران و پیامدهای مربوطه

 
چكیده
شهرنشینی یكی از مهمترین پدیده های عصر حاضر است. تا جائیكه صحبت از انقلاب شهری در دنیا می شود. در ایران تحول شهرنشینی بسیار شتابان و سریع بوده است. متوسط رشد شهرنشینی در دوره مورد بررسی 4/4 درصد بوده است در حالیكه رشد تولید ناخالص داخلی در همین دوره 4/1 بوده است. از سوی دیگر یك قانون ساده جامعه شناختی می گوید هر تحول و تغییر خارج از قاعده و سازمانی منجر به پیامدهای ناخواسته بسیاری می شود. الگوی توسعه شهری در ایران الگوی تسلط تك شهری و نیز تمركز گرایانه بوده است. در سه چهار دهه اخیر ایران چندین بوم (Boom) مختلف را پشت سر گذاشته از آن جمله بوم نفت، بوم شهرنشینی و بوم زایشهای بسیار (جمعیت). در چنین شرایطی شهرنشینی با پیامدهای بسیاری همراه خواهد بود از جمله توزیع بیعدالتی، گسترش آسیبهای اجتماعی و ناهمگونی فزاینده اجتماعی و كمك به گسترش انواع بحرانهای اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی.
 
 
واژگان كلیدی:

شهرنشینی

توسعه انسانی

آسیبهای اجتماعی

تولید ناخالص داخلی

پیامدهای شهرنشینی

 
 
مقدمه
مطالعه شهر در معنای امروزی رشته جدیدی ست ، اگرچه شهر وتوجه به آن از قدمت بیشتری برخوردار است .در معنای اخیرپس از انقلاب صنعتی ست كه شهر در كانون توجه متفكران قرار می گیرد ، با این حال، شهر همیشه مشغله فكری بشر بوده است: در دنیای كهن مطالعه شهر در آثار ارسطو ،افلاطون و آگوستین، در قرون میانه در نظریات ماكیاولی همچنین در آثار فیلسوفان قرن 17 مانند "بودن" مطرح شده است و در طول قرن 18 شهر در تئوری اجتماعی ژان ژاك روسو بازتاب می‌یابد، ... اما هویت جامعه و شهر پس از انقلاب صنعتی است كه تغییر اساسی پیدا می‌كند (.(ennett,1970:5 پس از این تغییرات ،شهر در كانون توجهات صاحبنظران رشته های مختلف جامعه شناسی، جغرافیا، اقتصاد، برنامه ریزی و ... قرار می گیرد. 
 
 
 
فهرست مطالب
توسعه شهر نشینی و پیامد های آن درایران 1
چكیده 2
واژگان كلیدی 3
مقدمه 3
بیان مسئله 5
نمودار (1) چگونگی تحول وپیامد های شهر نشینی 8
جامعه آماری: 10
روش نمونه گیری شهروندان: 10
جدول (1) شهر و حجم نمونه انتخابی در آنها 10
روش نمونه گیری شهرداران 11
صاحبنظران 11
4ـ3ـ ابزار گردآوری داده ها 11
چهار چوب نظری تحقیق 11
محقق مكاتب، آرا و نظریه‎های مربوط به شهر و شهرنشینی را به سه دسته اصلی زیر تقسیم كرده است: 12
ب) نظریات سلبی (نگرش منفی) 13
پ) نگرشهای بینابین 13
یافته های تحقیق 15
جدول (2) تغییرات جمعیت نقاط شهری كشور 75- 1335 16
جدول (3) متوسط رشد سالانه جمعیت كشور به تفكیك نقاط شهری و روستائی 16
جدول (4) مقایسه مهمترین مشكلات شهرنشینی كشور از نظر صاحبنظران، شهروندان و شهرداران 17
جدول (5 ) مقایسه نظرات شهروندان ،شهرداران و صاحبنظران در خصوص تأثیر 18
شهرنشینی بر پیشرفت جوامع )به درصد) 18
جدول ( 6 ) مقایسه نظرات شهروندان ،شهرداران و صاحبنظران در باره تاثیر شهرنشینی بر گسترش انحرافات اجتماعی (به درصد) 19
جدول ( 7) تفاوت‌های شهرنشینی قبل و بعد از انقلاب (به ترتیب اولویت ) 19
الف: تحلیل و تفسیر نتایج داده‌های ثانویه 20
شاخصهای توسعه 21
شاخصهای مورد بررسی 22
جدول (8 ) شاخص توسعه شهری، فرهنگی و اقتصادی استانها 24
جدول (9) طبقه بندی سطوح توسعه فرهنگی استانها 26
جدول (10) دامنه نمرات توسعه اقتصادی استانها 27
آزمون فرضیات و تحلیل نتایج 29
جدول ( 11 ) ماتریس همبستگی شهرنشینی و متغیر‌های مورد بررسی 30
شهرنشینی و رابطه آن با شاخصهای اجتماعی و اقتصادی 34
جدول (12) رابطه بین میزان شهرنشینی و شاخص توسعه انسانی 34
جدول (13) رابطه شهرنشینی و امید زندگی در جهان 34
جدول (14) رابطه شهرنشینی و امید زندگی در ایران 37
جدول (15) رابطه بین شهرنشینی و مرگ ومیر كودكان در جهان 37
جدول (16) همبستگی شهر نشینی و نرخ مرگ و میر كودكان در ایران 38
جدول (17) رابطه بین تولید سرانه و میزان شهرنشینی در جهان 40
جدول (18) رابطه بین میزان شهرنشینی و سهم از تولید ناخالص داخلی 40
جدول (19) همبستگی بین میزان رشد شهر نشینی و نرخ رشد جمعیت كشور 41
جدول (20) رابطه شهر نشینی و رشد طبیعی سالانه جمعیت در جهان 42
نتیجه گیری: 43
منابع و مآخذ 44