دانلود تحقیق رشته فقه و معارف اسلامی

رنگ و پوشش های رنگی در اسلام

 
 
 
 
پیش گفتار
از جمله نشانه های چشمگیر الهی در جهان هستی، رنگ است. رنگ ها با تجلی و ظهور در پیکر موجودات جاندار و بی جان جلوه و جمال خاصی به طبیعت بخشیده، ادامه چرخه حیات و شکوه زندگی را مرهون خود ساخته اند. بی مبالغه باید اذعان کرد که بدون رنگ و جهان رنگ ها، سردی و افسردگی و بی نشاطی در همه جا رخ می نمود. در سایه تأثیر متنوع رنگ هاست که ره آوردهای متناوب روانی در انسان و سایر موجودات تظاهر پیدا می کند و روح جنبش و تکاپو دمیده می شود و از این رهگذر، یکسویی و یکنواختی از فضای زندگی مادی رخت بر می بندد و دلپذیر می گردد.خداوند حکیم در آیاتی چند از قرآن مجید به رنگ های مختلف موجودات و آثار زیست شناختی آن ها اشاره فرموده و آن را از نشانه های بارز تدبیر خویش دانسته است. شهید دکتر پاک نژاد در این زمینه می نویسد:
 
«در قرآن نسبت به رنگ در آیه ای به اثر فیزیولوژیک آن اشاره شده در آیه[ای[ دیگر به اثر پسیکولوژیک آن ... حتی ... به خواص غذایی و شفابخشی رنگ ها [نیز[ توجه شده که تازه در علم جدید می خواهد برای آن جایی بازگردد و نامی از آن به میان آید.»(1)بدون شک تمامی رنگ ها وجودشان برای ادامه حیات لازم و ضروری است و هر کدام نیز اثر خاصی دارند و نقش ویژه ای را ایفا می کنند(2) به گونه ای که تصور طبیعت منهای آن ها مشکل و یا  غیرممکن است. بدون گزافه باید اذعان کرد و پذیرفت که روان آدمی به اندازه ای که در برابر  رنگ ها قرار می گیرد و با آن ها مواجه است، با چیز دیگری ارتباط ندارد(3) و از این رو چیز دیگری به  این اندازه او را متأثر نمی سازد و به اسارت در نمی آورد.(4) جرانت آلن گوید: قوه ای بزرگ تر یا  بیشتر و گوناگون تر از احساس رنگ ها در زندگی ما اثر ندارد.(5) اثرات روانی رنگ ها تا حدی است  که می توانند محیط را شاد یا حزن آور، سبک یا سنگین، گرم یا سرد جلوه دهند و در انسان احساس خوشحالی یا غم، قوت یا ضعف، اضطراب یا سکون و جز آن ایجاد کنند.(6)
 
تا آن جا که تاریخ به یاد دارد، همیشه انسان به رنگ و آثار آن توجه داشته و از فرایندهایش در گذران زندگی، خاصه در پوشش ها و خوراکی ها بهره گرفته است. دیگر موجودات نیز هر یک به فراخور وسعت و گستره وجودی خود، متأثر از رنگ ها و آثار آن ها هستند و در ادامه حیات خویش بدان وابسته اند.به دلیل نقش ضروری و اهمیت غیرقابل انکاری که رنگ ها در چرخه حیات، به ویژه حیات انسانی ایفا می کنند، خداوند رحمان در آیاتی چند از این عنصر حیاتی یاد کرده و به برخی از آثار آن اشاره فرموده است.ما در این پژوهش، علاوه بر آیات از روایات و آراء فقها و گفته های روان شناسان و متخصصان علوم تجربی نیز در مورد پوشش های رنگی سود جسته ایم. پیش از ورود به اصل بحث به جاست درباره مفهوم رنگ و تفاوت آن با نور مطالبی تقدیم کنیم.
 
 
 
کلمات کلیدی:

رنگ در قرآن مجید

پوشش های رنگی

پوشش های رنگی در اسلام

 
 
 
 
 
فهرست مطالب

فصل اول: رنگ 1

مفهوم رنگ 3

مفهوم نور 3

نور از نظر علم فیزیک 4

تفاوت میان رنگ و نور 4

رنگ در قرآن مجید 6

رنگ هایی که به اجمال در قرآن یاد شده اند 7

1ـ رنگ های نباتات، حیوانات و انسان. 7

2ـ رنگ تیره های گوناگون انسان. 7
3ـ رنگ های متنوع و گوناگون نعمت ها 8
4ـ رنگ های متفاوت عسل 8
رنگ های گوناگون عسل و نیازهای آدمی 8
5ـ رنگ های گوناگون گیاه 9

رنگ هایی که به تفصیل در قرآن یاد شده اند 10

 

فصل دوم: پوشش های رنگی 22

پوشش زرد در روایات 23

پوشش قرمز در اسلام 25

پوشش سبز 26

پوشش سفید 27
پوشش سیاه 27

پوشش سیاه در هنگام نماز 28

پوشش سیاه در اعمال حج و عمره 28

موارد استثنا 29
کفش، عبا، عمامه 29
تقیه و ضرورت(166) 30
عزاداری 31